RIVM vreest tachtig doden per jaar door ‘dramatische’ daling prik tegen kanker (Bron: AD)

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu noemt die ontwikkeling ‘dramatisch’. Het RIVM stelt dat er jaarlijks bijna tachtig doden kunnen vallen doordat zoveel mensen zich niet laten inenten.

Van de Nederlanders die in 2017 een uitnodiging kregen voor een inenting tegen baarmoederhalskanker, kwam meer dan de helft niet opdagen. Slechts 45,5 procent kreeg afgelopen jaar de inenting tegen HPV, het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. Dat blijkt uit nieuwe cijfers over de deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma in 2017.

Vergeleken met 2016 gaat dat om een daling van 8 procent. In twee jaar tijd is de deelname met 15 procent afgenomen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu maakt zich ernstig zorgen om die aanzienlijke daling die door heel Nederland plaatsvindt. Het hoofd van het Rijksvaccinatieprogramma, Hans van Vliet, noemt in een interview met deze krant de deelname ‘schrikbarend laag’. De eerste signalen over 2018 zijn dat de daling verder doorzet.

Het is dramatisch dat door allerlei verkeerde ideeën ziekten blijven bestaan die heel goed te voorkomen zijn

Volgens de inentingenexpert is het hoog tijd dat Nederlanders ervan doordrongen raken hoe ernstig baarmoederhalskanker is en dat het vaccin daartegen kan helpen. ,,Het is dramatisch dat door allerlei verkeerde ideeën ziekten blijven bestaan die heel goed te voorkomen zijn’’, benadrukt Van Vliet. ,,Kanker is een verschrikkelijke ziekte. Daar hebben we een goed werkend vaccin tegen, wat je gratis aanbiedt, en tóch gebruiken mensen het niet.’’

Belangrijkste reden voor vrouwen om zich niet tegen baarmoederhalskanker te laten vaccineren of daarover te twijfelen, blijken zorgen over mogelijke bijwerkingen van het HPV-vaccin, zoals chronische vermoeidheid. Maar deze zorgen worden niet gestaafd door onderzoek. Uit vele tienduizenden gegevens die zijn verzameld sinds het vaccin verkrijgbaar is, blijkt dat het middel veilig is.

Vermijdbaar

De uiteindelijke gevolgen van het overslaan van de inenting die in Nederland wordt aangeboden aan 14-jarige meisjes zijn volgens het RIVM groot. Jaarlijks overlijden ongeveer tweehonderd Nederlanders aan baarmoederhalskanker. ,,Daarvan zijn er 140 per jaar te vermijden met vaccins’’, verklaart de inentingenexpert van het RIVM. ,,Als 55 procent zich niet laat inenten, gaat het dus om tientallen overlijdensgevallen door baarmoederhalskanker die voorkomen kunnen worden. Inenten kan 77 doden per jaar schelen.’’ Ook zeldzamere kankers zoals peniskanker, vaginakanker, anuskanker en keelkanker kunnen met het HPV-vaccin worden tegengegaan.

Door de forse daling in twee jaar tijd, duikelt Nederland omlaag op internationale ranglijsten. Engeland en Vlaanderen doen het bijvoorbeeld veel beter.

Wiet haalt de scherpe kantjes ervan af

Kabinet moet onderzoek doen naar wiet voor kinderen (Bron: Telegraaf)

Ook de ChristenUnie gaf groen licht. Dit tot grote verbazing van CDA-Kamerlid Slootweg. „CU stemt voor experimenten met medicinale cannabis voor kinderen? Echt totaal verbijsterd”, liet hij zich ontvallen.”

CU snapt op haar beurt niet dat het CDA plan niet steunt. „Ouders van kinderen met epilepsie vragen om dit onderzoek. Ze zijn opzoek naar geneesmiddelen die mogelijk werken”, reageert een woordvoerder. Alleen CDA en SGP stemden tegen het cannabisplan.

Voor volwassenen is medicinale wiet al verkrijgbaar als ze bepaalde aandoeningen hebben. Het wordt geteeld in door de overheid gereguleerde kwekerijen.

Deze mediwiet zit niet in het basispakket, omdat er nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs is dat het ook echt werkt. D66 wil deze impasse met een tweede door de Kamer aangenomen wietplan doorbreken. Het kabinet moet daardoor gericht wetenschappelijk onderzoek gaan doen naar de effectiviteit van medicinale cannabis.

Mediwiet wordt geregeld gebruikt om pijn te bestrijden, of om misselijkheid weg te nemen van mensen die chemotherapie ondergaan. Mensen met epilepsie zeggen minder aanvallen te krijgen als ze het gebruiken. Vaak wordt het in de vorm van olie verstrekt. Een paar druppels op de tong zijn voldoende.

„Bij sommige mensen helpen morfine of andere pijnstillers niet, alleen cannabis verlicht de pijn die ze anders 24 uur per dag hebben”, zegt D66’er Bergkamp. „Deze mensen zijn tientallen tot een paar honderd euro per maand kwijt aan medicinale cannabis. Hopelijk kan door goed gericht wetenschappelijk onderzoek het Zorginstituut bepalen dat medicinale cannabis kan worden toegelaten tot het basispakket.”

Wiet haalt de scherpe kantjes ervan af

Mediwiet-advies huisartsenbranche ‘niet gerechtvaardigd door de feiten’ (Bron: NOS)

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) vindt dat huisartsen "heel terughoudend" moeten zijn als het gaat om mediwiet. Een behandeling met cannabis is wat het NHG betreft de allerlaatste keus. De hoofdreden: er is onvoldoende bewijs voor pijnreductie of verbetering van de kwaliteit van leven.

Het NHG heeft wat apotheker Paul Lebbink betreft wel een punt. Hij maakt in zijn apotheek zelf olie uit cannabis en spreekt namens branchevereniging de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP). "Er zijn veel aanwijzingen voor de medicinale werking van cannabis, toch moet wetenschappelijk gezien nog wel het een en ander gebeuren."

'Veel positiever'

Lebbink vindt het belangrijk om te benadrukken dat er nog niet voldoende wetenschappelijke onderbouwing is. Maar de vooruitzichten zijn volgens hem veelbelovend. "Er is wel degelijk onderzoek gedaan naar de pijnstillende werking van cannabis en die resultaten zijn veel positiever dan het NHG nu schetst."

Als ik het niet gebruik, heb ik 24 uur per dag pijn.

Cbd-oliegebruiker Jeroen

Dat zegt ook Jeroen, die lijdt aan de ziekte van Crohn en daarvoor wietolie gebruikt. Een keer per maand gaat Jeroen, die niet met achternaam genoemd wil worden, met zijn doktersrecept naar de apotheker om een flesje te kopen. "Als ik het niet gebruik heb ik 24 uur per dag pijn", zegt hij aan de telefoon.

Niets anders helpt tegen de pijn, zegt Jeroen. "Zelfs morfinepillen en andere opiaten niet." Hij kreeg daarom in het ziekenhuis de thc-olie aangeraden door een pijnspecialist. Jeroen betaalt maandelijks 50 euro voor een flesje. Dat krijgt hij niet vergoed van zijn zorgverzekeraar; medicinale cannabis is geen geregistreerd geneesmiddel.

Grootste exporteur

Desondanks is Nederland de grootste exporteur van medicinale wiet, legt Lebbink uit. "We exporteren vooral naar Duitsland, Frankrijk en België. In Duitsland wordt de mediwiet zelfs vergoed door zorgverzekeraars." In ons land is dat sinds 2017 niet meer het geval. Lebbink heeft het idee dat Nederland "op de weg terug is, terwijl andere landen dit middel juist omarmen".

Overheidsinstantie Bureau voor Medicinale Cannabis is verantwoordelijk voor de productie van cannabis voor medicinale en wetenschappelijke doeleinden. Deze instantie vindt, ook na het NHG-advies, dat er voldoende wetenschappelijke gegevens beschikbaar zijn dat het middel werkzaam is bij:

  • Chronische pijn
  • Aandoeningen als MS
  • Misselijkheid en braken door bijvoorbeeld chemotherapie
  • Gilles de la Tourette
  • Pijnverlichting tijdens de eindfase van kanker en aids

Het NHG raadt mediwiet voortaan alleen nog aan voor patiënten in die laatste categorie. Dus voor in de laatste fase van een terminale ziekte en wanneer alle gangbare middelen niet werken. "En als een pijnspecialist een indicatie vindt voor mediwiet kun je dat in overleg met een huisarts wel voorschrijven", zegt NHG-voorzitter Rob Dijkstra in het NOS Radio 1 Journaal.

Het wel of niet voorschrijven van medicinale cannabis is een zaak voor specialisten, niet voor huisartsen, legt Dijkstra uit. Zeker nu huisartsen daar steeds vaker mee te maken krijgen. Vorig jaar werd 50.000 keer mediwiet voorgeschreven door een arts, vijf keer zo vaak als in 2012, blijkt uit cijfers van Stichting Farmaceutische Kengetallen.

Ik word iedere week wel drie of vier keer gevraagd om huisartsen uitleg te geven over mediwiet.

Paul Lebbink, KNMP

Ook apotheker Lebbink merkt dat huisartsen worstelen met deze toename. "Ik word iedere week wel drie of vier keer gevraagd om huisartsen uitleg te geven, omdat ze vinden dat ze te weinig afweten van mediwiet." Lebbink geeft voorlichting over de effecten en risico's.

Hij vindt het gek dat het NHG schrijft dat de mediwiet te veel bijwerkingen, zoals sufheid, geeft. De bij-effecten zijn volgens hem juist gering als je het vergelijkt met sommige alternatieven, die patiënten juist als eerste optie krijgen aangeboden. De apotheker noemt pijnstillers en ontstekingsremmers zoals ibuprofen als voorbeeld.

"Van die groep middelen is bekend dat je daar heel voorzichtig mee moet zijn vanwege bijwerkingen als maagbeschadiging en nierfalen." Sufheid zijn dan vrij onschuldige bijwerkingen, vindt Lebbink.

Alles bij elkaar opgeteld vindt hij het advies om medicinale cannabis zo min mogelijk te adviseren te kort door de bocht. "Het is een vrij hard standpunt dat niet wordt gerechtvaardigd door de feiten."

Darmkankeronderzoek

Honderden mensen niet geïnformeerd over uitslag onderzoek darmkanker (Bron: nu.nl)

Van de 1,3 miljoen mensen tussen de 55 en 75 jaar die in 2014 en 2015 werden aangeschreven voor het onderzoek naar darmkanker, hoorden 604 deelnemers niets over de uitslag omdat ze hun test te laat hadden ingestuurd. Bij 35 van hen was sprake van een "ongunstige" uitslag.

De 604 deelnemers aan het onderzoek voor darmkanker vergaten in eerste instantie hun test in te sturen. Pas toen de tweede ronde van het onderzoek in 2016 en 2017 was begonnen, stuurden ze alsnog de test met een monster van hun ontlasting op.

"De houdbaarheid van deze test was echter in de meeste gevallen verlopen, waardoor de uitslag van de test onbetrouwbaar is", schrijft staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) dinsdag aan de Tweede Kamer.

In het systeem van het bevolkingsonderzoek wordt een ronde van deelnemers na twee jaar afgesloten. Blokhuis meldt dat de ingestuurde oude buisjes wel zijn geanalyseerd, maar vanwege de 'afgesloten ronde' is de uitslag niet naar de die deelnemers is verzonden.

Bloed

De staatssecretaris betreurt dat de groep geen terugkoppeling heeft gehad. De 604 personen zijn inmiddels schriftelijk geïnformeerd. De ongunstige uitslag die 35 personen hebben gekregen, houdt in dat bij hen bloed in de ontlasting is gevonden. Er is vervolgonderzoek nodig om de exacte oorzaak daarvan vast te stellen.

Om een dergelijk probleem in de toekomst te voorkomen, is het IT-systeem aangepast. Voortaan krijgen mensen altijd een uitslag wanneer zij een test opsturen. Zo moeten mensen die hun test te laat opsturen, ook bericht krijgen.

Een commissie onder leiding van een voorzitter van buiten gaat onderzoek doen naar de fouten.

Hooikoorts

Hooikoortspatiënten kunnen extra klachten verwachten in het weekend (Bron: Nu.nl)

Hooikoortspatiënten zouden er daarom goed aan doen om hun medicatie de komende dagen af te stemmen op "erg ongunstige condities".

Dat melden Weeronline, Wageningen University en het LUMC. "Mensen met een graspollenallergie wacht een zware periode, omdat de piek van het graspollenseizoen dit weekend begint", stellen de weerdeskundigen.

Vanaf zaterdag wordt er warm, zonnig en droog weer voorspeld. Daardoor stijgt de hoeveelheid graspollen in de lucht. In combinatie met luchtvervuiling is de kans op klachten groot.

De piek van het seizoen houdt aan tot eind juni, tot ver in de zomer zijn er bloeiende grassen. De warme mei- en aprilmaanden hebben ervoor gezorgd dat deze piekperiode zich ook negen tot veertien dagen eerder aandient dan gewoonlijk.

De kans op klachten als jeukogen, niesbuien, snotteren en hoesten is groot. Graspollen veroorzaakt bij circa twee miljoen Nederlanders klachten.