Als je aan het sterven bent, maar niemand je wil helpen (Bron: De Stentor)

25 maart 2018Een reactie plaatsen

Al sinds ik Sara volg, vraagt ze wanhopig om hulp. In een jaar tijd schreef ze zeker tien klinieken aan, waarvan zeven in de laatste vier weken. Slechts één kliniek nam haar aan, Amarum in Zutphen. Maar daar ging ze anderhalve maand geleden weg, na een verblijf van vijf maanden. Ze boekte geen progressie omdat de aanpak van de kliniek niet bij haar paste.

De enige reden waarom Sara in Zutphen wél werd aangenomen, is omdat ze vergaten naar haar BMI te kijken - de waarde waarmee je objectief kunt kijken of iemand op een gezond gewicht is. Onder de 18,5 wordt het zorgelijk. Onder de 14 ben je psychisch niet stabiel. Sara heeft een BMI van 12. Dus wordt ze nergens toegelaten. Ze moet eerst aankomen.

Bij een zo lage BMI als die van mijn vriendin, moet iemand naar het ziekenhuis. Aan de sondevoeding, zo snel mogelijk kilo's erbij krijgen. Met alle gevaren van dien. Want een lichaam dat zo lang is uitgehongerd, kan niet zomaar zwaarder worden. 'Refeeding syndroom' heet dat, en het is levensgevaarlijk. Bovendien verdwijnt de eetstoornis daarmee niet.

Sara deed het drie keer eerder, de laatste keer toen ze in Zutphen werd behandeld. Dat ging met veel weerstand - de ziekte is sterk bij haar. In gewicht aankomen zónder daar zelf voor gekozen te hebben, werkt vaak averechts. Na elke sondevoeding is de terugval des te groter. Een vicieuze cirkel.

Manipulatief

Kilo's zijn Sara's grootste vijand - althans, van haar ziekte dan. Mijn vriendin heeft twee uitingsvormen: een gezond deel en een eetgestoord deel. Dat laatste is leugenachtig en manipulatief. Ik herken het direct, en dat weet ze. Het is een stem in haar hoofd die haar dingen influistert. Niet alleen hoe ze tegen anderen moet doen, ook hoe ze over zichzelf moet denken en hoe ze zichzelf moet afstraffen.

Soms is haar gezonde deel sterker dan haar stoornis, en komt ze een beetje aan. Pondje na pondje. Dan maken we de gekste plannen. Een paar dagen Parijs, een speeddatesessie... We verkneukelen ons als we fantaseren over onze toekomst, lachen met tranen in onze ogen. Maar dan neemt de ziekte het toch weer over. Want er hoeft maar een kleine tegenslag te zijn, of ze kijkt met minachting naar zichzelf. Dan moet elke gram erbij worden afgestraft. Dat doet ze niet alleen door te weinig te eten. Ze heeft bewegingsdwang. De anorexia vertelt haar dat ze móet bewegen om af te vallen. Als dat gebeurt, zie ik niet meer Sara, maar die leugenachtige ziekte. Die kan ze niet zomaar uitzetten. Net zomin als je een nies kunt inhouden.

Ja, het begint vaak eerst met een onschuldig dieet. Maar na een tijdje wordt het een dwangneurose, zoals een verslaving of ernstige smetvrees. 'Gewoon eten' is er dan niet meer bij. Ze kan niet meer eten omdat ze met zichzelf in de knoop zit. Omdat ze onverwerkte jeugdtrauma's heeft. Ze is bang om weer te voelen, want de eetstoornis schakelt bijna alle emoties uit. Ze gaat pas weer eten als er iets aan haar angst is gedaan. Eerst moet ze psychisch herstellen, daarná kan ze pas lichamelijk herstellen. Maar dan heeft ze hulp nodig.

Losgelaten

Nu zit ze thuis, alleen. Heeft ze wekelijks een gesprek met haar psycholoog van Amarum, de Zutphense kliniek. Meer hulp krijgt ze niet.

Ik ging laatst met haar mee naar zo'n gesprek, luisterde en stelde kritische vragen. Echte antwoorden kregen we niet. De psycholoog bevestigde het probleem, net als alle klinieken die ik belde voor dit verhaal. Eetstoornispatiënten bij wie een standaardbehandeling niet aanslaat en sondevoeding geen optie meer is, vallen tussen wal en schip. Ze worden losgelaten, terwijl juist zij het hoogste risico lopen.

Mijn vriendin weet ongeveer wat ze nodig heeft. Werd er maar meer naar haar geluisterd. Gingen ze er maar niet blind vanuit dat ze psychisch niet helder is - want dat is ze best. Hielden ze maar minder vast aan normen en namen ze haar maar op. Want ze wil echt beter worden.

Inmiddels heeft Sara geen energie meer om het te proberen. Ze belt en belt, naar allerlei klinieken, zelfs in het buitenland. Alle hebben wachtlijsten van minstens tien weken. Ze beloven nog dezelfde week terug te bellen, maar doen dat niet. En als ze er dan achteraan belt, blijkt er soms niks gebeurd. En uiteindelijk is het antwoord altijd nee. Nee, je kunt niet bij ons komen. Want je moet eerst aankomen. Radeloos wordt ze ervan.

Hart

Ondertussen slaat mijn hart over bij elk telefoontje met haar naam in het scherm. Altijd ben ik bang haar moeder aan de lijn te krijgen, met het slechte nieuws. Elke dag gaat het door mijn hoofd, als ze een paar uur niet reageert op appjes. Dan zie ik haar ineens liggen, in een kist, dat kleine mensje. En zit ik te hikken van verdriet.

Soms is het zo donker dat ze liever opgeeft. ,,Dit is geen leven", zegt ze dan. Lachen doen we de laatste tijd maar weinig. Plannen maken al helemaal niet meer. ,,Uitzichtloos'', noemde ze haar situatie vorige week.

Via de huisarts heeft ze inmiddels een gesprek geregeld met De Levenseindekliniek. Natuurlijk wil ze léven. Ze wil alleen dit leven niet meer - met die anorexia. En hoewel ik niet zonder haar wil, begrijp ik haar. Want dit ís geen leven.

Klok

Hoe wreed. Want die intelligente vrouw, de grappenmaker, het attentste, liefste en mooiste mens dat ik ken, heeft nog zoveel te bieden. Voordat ze ziek werd, stond ze voor iedereen klaar. En zelfs nu, terwijl ze zo zwak is, doet ze nog vrijwilligerswerk. Voor de schouwburg, en tot voor kort ook voor VluchtelingenWerk. Ze oordeelt niet, over niemand, behalve zichzelf.

Dat mooie mens mogen we niet verliezen. Er moet iets gebeuren - en snel. Want de klok tikt. Onverbiddelijk.

Blokhuis wil kinkhoestvaccin voor zwangere vrouwen (Bron: Nu.nl)

23 maart 2018Een reactie plaatsen

Hij volgt daarmee een advies van de Gezondheidsraad. Voor de zomer moet duidelijk worden hoe het vaccin zou moeten worden verstrekt, en of het betaalbaar is.

Het is een ingewikkelde stap, zegt Blokhuis, omdat het Rijksvaccinatieprogramma nu gericht is op pasgeboren kinderen. De verstrekking van het kinkhoestvaccin aan alle zwangere vrouwen zou daarom ''echt een andere tak van sport" zijn, stelt de staatssecretaris.

Of het vaccin daadwerkelijk aan alle zwangere vrouwen wordt aangeboden, hangt dus nog af van de uitvoerbaarheid en de kosten, aldus Blokhuis. Voor de zomer hakt hij de knoop door.

Vrouwen in verwachting kunnen er nu al zelf voor kiezen zich te laten vaccineren tegen kinkhoest, voor eigen rekening. Het vaccin kost zo’n 25 euro. Het kindje is dan meteen vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest.

Minder vrouwen aan anticonceptie (Bron: Medicalfacts)

22 maart 2018Een reactie plaatsen

Het aantal vrouwen dat hormonale anticonceptiva gebruikt, daalt voor het vijfde jaar op rij. In 2017 verstrekten openbare apotheken aan 1,7 miljoen vrouwen een anticonceptivum. Onder hormonale anticonceptiva vallen de diverse anticonceptiepillen, de Nuvaring, de hormoonspiralen, prikpillen en het anticonceptieve implantatiestaafje Implanon. Vooral in de afgelopen twee jaar daalde het aantal gebruiksters relatief sterk. Het aantal vrouwen in de vruchtbare leeftijd – hierbij is door de SFK voor de arbitraire leeftijdscategorie van 15 tot en met 48 jaar gekozen – dat hormonale anticonceptiva gebruikt, slinkt van ongeveer 480 per duizend vrouwen in 2015 tot 430 per duizend in 2017. Dit komt neer op een daling van 8,5%.

Minder twintigers

Over de hele linie gebruiken minder vrouwen in de vruchtbare leeftijd een hormonaal anticonceptivum. Ook van de vrouwen tot 21 jaar – voor wie de kosten van het gebruik van hormonale anticonceptiva ten laste komen van het basispakket – gebruikten er in 2017 8% minder een anticonceptivum dan in 2015. De grootste afname in aantal pilgebruiksters zit echter in de leeftijdsgroep 21 tot en met 31 jaar. In 2015 gebruikten nog 640 van duizend vrouwen in deze leeftijdsgroep een hormonaal anticonceptivum, in 2017 waren dat er 570 (-11%).

Aantal anticonceptivagebruiksters per duizend vrouwen naar leeftijd, 2015 versus 2017

Onder twintigers is het pilgebruik in twee jaar tijd met 11% afgenomen

Meer spiraaltjes

De teruggang in anticonceptivagebruiksters zit vooral bij de orale hormonale anticonceptiva, inclusief de Nuvaring. De verreweg meest gebruikte anticonceptiepil is de combinatie van het oestrogeen ethinylestradiol met het progestageen levonorgestrel. Het aantal verstrekkingen daarvan via openbare apotheken was het afgelopen jaar zo’n 7,5% minder dan twee jaar daarvoor in 2015. Van de 1,7 miljoen gebruiksters van hormonale anticonceptiva gebruikten 1,2 miljoen vrouwen deze combinatiepil, meestal als generieke variant. Deze pil behoort tot de zogeheten tweede-generatie-anticonceptiva, die in de richtlijnen van huisartsen en gynaecologen als eerste keus zijn opgenomen.
Pillen van de derde/vierde generatie, waartoe onder meer Marvelon, Mercilon, Yasmin en hun generieke varianten behoren, zijn geen voorkeursmiddelen. Deze pillen brengen beperkt meer gezondheidsrisico’s, zoals trombose en longembolie, met zich mee dan tweede-generatiepillen. De teruggang in het gebruik van derde/vierde-generatiepillen in 2017 ten opzichte van 2015 (-13,5% in aantal verstrekkingen) is sterker dan bij tweede-generatiepillen (-9,4%). Ook de Nuvaring, die op basis van de hormoonsamenstelling behoort tot de derde-generatie-anticonceptiva, is beduidend minder vaak verstrekt in 2017 ten opzichte van 2015.
Niet alle soorten anticonceptiva laten een daling van het aantal gebruikers zien. De hormoonspiralen Mirena en Kyleena tonen de sterkste toename.

Griepepidemie neemt af, ook minder longontstekingen (Bron: NOS)

21 maart 201821 maart 2018Een reactie plaatsen

Ook het aantal mensen met een longontsteking is gedaald, tot 67 gevallen op 100.000 inwoners. Een week eerder piekte het aantal longontstekingen nog op 88 meldingen per 100.000 inwoners.

De griepepidemie duurt nu 14 weken, veel langer dan het gemiddelde van 9 weken, maar nog niet zo lang als de epidemie van vorig jaar, die 15 weken duurde. De langste epidemie was die van 2014/2015, met 21 weken. Er is sprake van een epidemie als er in een week minimaal 51 ziektegevallen per 100.000 inwoners zijn.

Dodelijker

Zaterdag meldde het CBS dat de combinatie van de kou en de griepepidemie in de laatste week van februari zorgde voor het hoogste aantal sterfgevallen in één week (3887), sinds dat wordt bijgehouden. De griep treft in deze fase veel ouderen, en veel hoogbejaarden krijgen als complicatie bij de griep een longontsteking waardoor ze overlijden.

Veel ouderen hebben afgelopen najaar een griepprik gekregen, maar het vaccin dat werd toegediend beschermt niet tegen een van de twee griepvarianten die dit jaar veel voorkomen.

Koolhydraatarm dieet ligt onder vuur, kritiek op campagne huisartsen Leende (Bron: ED.nl)

20 maart 201820 maart 2018Een reactie plaatsen

Een dieet zonder koolhydraten ligt nu onder vuur. Professor Fred Bouns van de Universiteit Maastricht stelt dat het goed is om minder koolhydraten te nemen, maar niet om de inname helemaal te stoppen. Brouns concludeert dit nadat er twee internationale overzichtspublicaties zijn verschenen over dit onderwerp.

Hoe populair het dieet zonder koolhydraten is, blijkt wel uit de campagne van lokale huisartsen in het Brabantse dorp Leende. Zij promoten koolhydraatarm voedsel. ,,Dat een zo laag mogelijke inname van suiker het risico op overgewicht en diabetes vermindert, staat buiten kijf’’, stelt Brouns, die emeritus hoogleraar Innovatie in Gezonde Voeding verbonden is aan de UM in een bericht van de universiteit. ,,Maar uit ons onderzoek blijkt, dat een koolhydraatarm dieet (ook wel ketogeen-dieet genoemd) tot ongunstige effecten kan leiden. Vooral de lage hoeveelheid vezels en het hoge vetgehalte van een koolhydraatarm dieet leidt tot ongunstige invloeden op de darmflora.’’

Een ketogeen dieet blijkt voor velen ook moeilijk vol te houden. In plaats daarvan zou een matig veranderd voedingspatroon dat minimaal 100 tot 150 gram koolhydraten per dag levert beter vol te houden zijn, aldus Brouns. ,,Er zijn op dit moment eigenlijk geen betrouwbare gegevens beschikbaar over de gezondheidsvoordelen van een zeer koolhydraatarm dieet op de lange termijn. Elke promotie van dergelijke diëten als zijnde ‘goed voor iedereen’ moet ook in dit licht worden gezien.”

Drastisch

Brouns staaft zijn eigen publicatie met een recent internationaal onderzoek naar voedselrichtlijnen waaraan hij meewerkte. Daarin werden richtlijnen van 11 landen en instanties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid met elkaar vergelen. Zonder uitzondering, benadrukt Brouns, bevelen de richtlijnen aan om de inname van toegevoegde suikers drastisch te beperken. Geen van de autoriteiten rept echter van een koolhydraatarm dieet om dat te bereiken. Sterker nog, in alle onderzochte gevallen wordt aanbevolen om tot circa 50 procent van de dagelijkse energie-inname als koolhydraat te consumeren.

Volgens Brouns kan het gehalte aan koolhydraten best wat omlaag en dat van vet wel wat omhoog, resulterend in 40% van de dagelijkse energie-inname voor beide voedingsstoffen. ,,Belangrijk daarbij is dan wel dat er sprake is van het kiezen van koolhydraatbronnen met een hoog vezelgehalte en vooral onverzadigde vetbronnen. Maar het meest effectief in het voorkomen van overgewicht en diabetes is een gelijktijdige aanpassing van meerdere leefstijlfactoren. Denk daarbij naast gezond eten ook aan kwantitatief minder eten, stoppen met roken, matig alcoholgebruik en meer beweging.’’

Het Voedingscentrum reageerde onlangs op deze site op het keto-dieet, dat bekend werd door Hollywoodsterren die het volgen. Voedings- en gezondheidsexpert Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum stelde toen vraagtekens bij het – naar verluidt – favoriete dieet van Alec Baldwin, Matthew McConaughey, Tom Jones en Robin Wright. ,,Er zijn geen wonderdiëten. En van alle diëten val je in het begin af. Maar omdat het zo moeilijk is vol te houden, val je terug naar je oude gewicht als je ermee stopt.''