Wat zie jij als je in de spiegel kijkt?

Stuurgroep anorexia: zorg patiënten moet dringend beter (Bron: AD)

De zorg voor anorexiapatiënten kan en moet beter om levensbedreigende situaties te voorkomen, vindt het ministerie van Volksgezondheid.

Daarom heeft minister Hugo de Jonge (CDA) een stuurgroep van psychiaters, psychologen en kinderartsen ingesteld. Vanaf woensdag komen ze bij elkaar om afspraken te maken om problemen rondom anorexiazorg het hoofd te bieden.

Aanleiding voor de stuurgroep is het verhaal van de 13-jarige Anne, in dagblad Trouw. Zij staat net als andere patiënten al maanden op de wachtlijst voor behandeling van haar eetstoornis. De gemiddelde wachttijd is ongeveer veertien weken.

,,Enerzijds zijn het die wachtlijsten, anderzijds is er een tekort aan bedden voor patiënten die acuut hulp nodig hebben’’, constateert Eric van Furth, hoogleraar Eetstoornissen aan de Universiteit van Leiden en werkzaam bij GGZ Rivierduinen Eetstoornissen Ursula. Van Furth is een van de deskundigen die vanaf volgende week de zorgproblemen gaat bespreken. De stuurgroep hoopt afspraken te maken om op korte termijn de nood te verlichten.

Levensbedreigende situaties

 ,,Omdat patiënten met beginnende anorexia lang wachten, worden hun problemen steeds complexer. Er ontstaat grote druk op specialistische klinieken’’, stelt Van Furth. En tieners die acuut hulp nodig hebben, kunnen soms niet in het ziekenhuis terecht. ,,Het gaat dan om patiënten in levensbedreigende situaties, die dwangvoeding nodig hebben.’’

Hoe de psychische aandoening waarbij vooral meisjes zichzelf dwangmatig uithongeren precies ontstaat, is niet duidelijk, al speelt volgens de hoogleraar genetische kwetsbaarheid een belangrijke rol. ,,We denken dat iemand aanleg  moet hebben om anorexia te kunnen krijgen’’, zegt van Furth. ,,Lijnen is daarbij een uitlokkende factor. Slank zijn wordt in onze samenleving beloond, dus slaan meisjes soms door in hun lijngedrag.’’

Kick

Patiënten van de slopende ziekte zien hun eetstoornis  niet als een probleem, maar als een oplossing. Juist daarom is de ziekte moeilijk te behandelen, stelt van Furth. ,,Voor de meeste mensen is lijnen iets naars, maar een anorexiapatiënt krijgt er een kick van. Ik heb soms patiënten die zeggen: ‘Met mij gaat het goed. Ik wil alleen dat mijn ouders me met rust laten, zodat ik kan afvallen.’’

De hoogleraar ziet ook dat Instagram de rol van pro-anorexia sites heeft overgenomen. Bij laatstgenoemde gaat het om websites waarop maken meisjes elkaar aanmoedigen om zo min mogelijk te eten. Van Furth ,,Patiënten zoeken op Instagram naar eetstoornis-gerelateerde zoekwoorden en gebruiken foto's van dunne catwalk-modellen om ‘thinspiration’ op te doen.’’

In Nederland kampen ongeveer 7.000 mensen met anorexia. In totaal kent ons land ongeveer 200.000 patiënten met een eetstoornis.

Obsessief lijngedrag

Bij jonge tieners herken je anorexia door obsessief lijngedrag. ,,Ouders moeten gealarmeerd zijn als hun zoon of dochter een normaal gewicht heeft en toch gaat lijnen. Zeker als het streefgewicht steeds verder naar beneden wordt bijgesteld’’, zegt Van Furth. Hij adviseert ouders om zo snel mogelijk naar de huisarts te gaan als ze een vermoeden hebben. ,,Hoe sneller de behandeling begint, hoe makkelijker de ziekte te behandelen is.’’

 

Obesitas

Bankhangen, vet eten en tóch afvallen? Volgens wetenschappers is het mogelijk (Bron: Margriet.nl)

Toch is het volgens wetenschappers in de toekomst mogelijk.

Het enige wat je hiervoor hoeft te doen is een pil te slikken die een bepaald gen blokkeert, zo blijkt uit een onderzoek van de Flinders University in Australië.

Geen overgewicht

Voor het onderzoek werd het RCAN1-gen geblokkeerd bij een aantal muizen. Hoewel de gemanipuleerde muizen aanzienlijk meer aten dan de niet-gemanipuleerde muizen, hadden ze geen last van overgewicht. Zelfs met een ‘high-fat dieet’, een dieet dat voor zestig procent bestaat uit vet, kwamen de muizen niet aan.

Bruin vetweefsel

Volgens wetenschappers zorgt een blokkade van het RCAN1-gen ervoor dat wit vetweefsel wordt omgevormd tot bruin vetweefsel. Het witte vetweefsel dient alleen als opslag van vet, terwijl het bruine weefsel energie omzet in warmte. Deze energie (calorieën) haal je uit voeding. Meer bruin vetweefsel betekent dus dat je meer energie gaat verstoken en meer kilocalorieën verbrandt.

Ontwikkelen van pil

Damien Kieting, hoofd van het departement van Moleculaire- en Celfysiologie van de Flinders University, is druk bezig met de ontwikkeling van een pil voor mensen dat het RCAN1-gen kan onderdrukken. “Het zou ideaal zijn als er een soort pil beschikbaar komt, die ervoor zorgt dat je kunt afvallen, zonder dat daar een dieet of extra beweging aan te pas komt. Vooral voor mensen met obesitas,” aldus Kieting.

Groot nadeel

Volgens Astrid Postma-Smeets, expert voeding en gezondheid van het Voedingscentrum, is er echter wel een grote ‘maar’: “Hoewel het in de toekomst misschien helpt om minder snel overgewicht te ontwikkelen, mis je wél de belangrijke gezondheidsvoordelen van gezonde voeding en beweging. Zeker als je ongezond blijft eten.”

Voedringspatroon

Koolhydraatarm dieet? Grote kans dat je korter leeft (Bron: Manners)

Hou je een koolhydraatarm dieet lang genoeg vol, dan zal je aardig wat kilo’s kwijtraken.

Voordat je er fanatiek mee verder gaat of start, is het misschien zinvol om heel even te focussen op de langetermijneffecten; uit onderzoek blijkt dat het mogelijk net ietsje minder gezond is dan je wellicht denkt.

Voordat je naar conclusies gaat – dit was geen twee minuten durende enquête uitgevoerd door biologie stagiaires. Deze studie, gefinancierd door het National Institute Of Health in Amerika, keek naar gegevens die teruggaan tot de jaren ’80 en dient als waarschuwing voor degenen die geen of weinig koolhydraten eten.

De studie, gepubliceerd in de Lancet Journal of Public Health, toonde aan dat het vervangen van koolhydraten door dierlijke eiwitten en vetten de levensverwachting inkort met maximaal vier jaar. Het vervangen van de koolhydraten in de spaghetti door dierlijke alternatieven kent dus een hoge prijs.

Minder koolhydraten is goed, maar te weinig is dodelijk

Onderzoekers stelden vast dat zowel hoge als lage percentages koolhydraatarme voeding geassocieerd werden met verhoogde mortaliteit, met een minimaal risico bij 50-55 procent inname van koolhydraten. Het is dus eigenlijk vrij simpel: het verminderen van koolhydraten is goed, maar doe het wel met beleid.

Voor mensen die het merendeel van hun koolhydraten vervangen door dierlijke eiwitten en vetten (zoals lamsvlees, rundvlees, varkensvlees en kip), hebben de onderzoekers slecht nieuws: dit type dieet werd gerelateerd aan een kortere levensduur. Dit in tegenstelling tot degenen die het grootste deel van hun eiwitten en vet haalden uit ‘groenten, noten, pindakaas en volkoren brood’. Zij bleken een hogere levensverwachting te hebben. Het zogenoemde carnivoordieet is dus een slecht idee.

Plantaardige eiwitten en vetten zijn beter

Onderzoekers concludeerden ook dat de aard van de voeding, de relatie tussen de inname van de hoeveelheid koolhydraten en levensverwachting beïnvloedt. Als je een koolhydraatarm dieet volgt, vervang dan niet alles met vlees. Easy! zijn deze tien zakenWat je ook absoluut niet moet doen als je wil afvallen, .

Voedringspatroon

Dit dieet is heel eenvoudig. En het werkt! (Bron: Welingelichtekringen)

Daarom is een simpel dieet de beste oplossing. En dat is waar Suzy Wengel, een Deense diëtiste en CEO van een biotechbedrijf, mee komt. Ze viel er zelf 40 kilo mee af.

“The Scandi Sense Diet” heet haar zelfbedachte eetpatroon. Het wordt ook wel het makkelijkste dieet ter wereld genoemd. De enige regel is dat elke maaltijd moet bestaan uit vier handen eten, twee met groenten, een met koolhydraten en een met eiwitten plus een eetlepel vet. Zelf raakte ze met deze methode 40 kilo kwijt in 10 maanden.

Ze woog op haar zwaarst honderd kilo en is nu, door dit dieet,  nog maar zestig kilo. Inmiddels is ze al zes jaar stabiel door zich aan haar eetregels te houden. Je zou per week 400 tot 800 gram afvallen met dit eetpatroon. Op Instagram zijn duizenden plaatjes te vinden van hoe zo’n ‘Scandi Sense’ maaltijd er dan precies uitziet.

Wengel beschrijft bijvoorbeeld zelf een ontbijt dat bestaat uit twee handen met asperges en groene salade, een hand met twee eieren en een halve hand met witte smeerkaas 17%. Hand vier is niet gebruikt vanwege de extra eiwitten. De eetlepel vet bestaat uit olie om te bakken en 30 gram pijnboompitten.

Als lunch neemt ze twee handen met wortel, komkommer, paprika, tomaat en champignon. Een hand met paté, ei en spek en een hand brood. Haar eetlepel vet bestaat uit kaas. Tenslotte bestaat haar avondmaaltijd uit twee handen met uien, fijngesneden tomaten uit blik, kool. Een hand rundergehakt en een hand die ze niet gebruikt om een glas wijn te kunnen drinken. Het vet bestaat uit olie, room en kaas.

Voedringspatroon

Koolhydraatarm dieet ligt onder vuur, kritiek op campagne huisartsen Leende (Bron: ED.nl)

Een dieet zonder koolhydraten ligt nu onder vuur. Professor Fred Bouns van de Universiteit Maastricht stelt dat het goed is om minder koolhydraten te nemen, maar niet om de inname helemaal te stoppen. Brouns concludeert dit nadat er twee internationale overzichtspublicaties zijn verschenen over dit onderwerp.

Hoe populair het dieet zonder koolhydraten is, blijkt wel uit de campagne van lokale huisartsen in het Brabantse dorp Leende. Zij promoten koolhydraatarm voedsel. ,,Dat een zo laag mogelijke inname van suiker het risico op overgewicht en diabetes vermindert, staat buiten kijf’’, stelt Brouns, die emeritus hoogleraar Innovatie in Gezonde Voeding verbonden is aan de UM in een bericht van de universiteit. ,,Maar uit ons onderzoek blijkt, dat een koolhydraatarm dieet (ook wel ketogeen-dieet genoemd) tot ongunstige effecten kan leiden. Vooral de lage hoeveelheid vezels en het hoge vetgehalte van een koolhydraatarm dieet leidt tot ongunstige invloeden op de darmflora.’’

Een ketogeen dieet blijkt voor velen ook moeilijk vol te houden. In plaats daarvan zou een matig veranderd voedingspatroon dat minimaal 100 tot 150 gram koolhydraten per dag levert beter vol te houden zijn, aldus Brouns. ,,Er zijn op dit moment eigenlijk geen betrouwbare gegevens beschikbaar over de gezondheidsvoordelen van een zeer koolhydraatarm dieet op de lange termijn. Elke promotie van dergelijke diëten als zijnde ‘goed voor iedereen’ moet ook in dit licht worden gezien.”

Drastisch

Brouns staaft zijn eigen publicatie met een recent internationaal onderzoek naar voedselrichtlijnen waaraan hij meewerkte. Daarin werden richtlijnen van 11 landen en instanties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid met elkaar vergelen. Zonder uitzondering, benadrukt Brouns, bevelen de richtlijnen aan om de inname van toegevoegde suikers drastisch te beperken. Geen van de autoriteiten rept echter van een koolhydraatarm dieet om dat te bereiken. Sterker nog, in alle onderzochte gevallen wordt aanbevolen om tot circa 50 procent van de dagelijkse energie-inname als koolhydraat te consumeren.

Volgens Brouns kan het gehalte aan koolhydraten best wat omlaag en dat van vet wel wat omhoog, resulterend in 40% van de dagelijkse energie-inname voor beide voedingsstoffen. ,,Belangrijk daarbij is dan wel dat er sprake is van het kiezen van koolhydraatbronnen met een hoog vezelgehalte en vooral onverzadigde vetbronnen. Maar het meest effectief in het voorkomen van overgewicht en diabetes is een gelijktijdige aanpassing van meerdere leefstijlfactoren. Denk daarbij naast gezond eten ook aan kwantitatief minder eten, stoppen met roken, matig alcoholgebruik en meer beweging.’’

Het Voedingscentrum reageerde onlangs op deze site op het keto-dieet, dat bekend werd door Hollywoodsterren die het volgen. Voedings- en gezondheidsexpert Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum stelde toen vraagtekens bij het – naar verluidt – favoriete dieet van Alec Baldwin, Matthew McConaughey, Tom Jones en Robin Wright. ,,Er zijn geen wonderdiëten. En van alle diëten val je in het begin af. Maar omdat het zo moeilijk is vol te houden, val je terug naar je oude gewicht als je ermee stopt.''